แต่ถ้าหาจะย้อนมองให้ลึกซึ้งลงไปอีก ความเศร้าสลดสยดสยอง ที่เกิดขึ้น จนกลายเป็นประวัติศาสตร์ ยากที่จะหาใดเสมอเหมือนได้นั้น แท้จริง มันอยู่บนเส้นทางรถไฟ ที่ทอดผ่านสะพานเข้ามแม่น้ำแควแห่งนี้ ซึ่งมีระยะทางยาวไม่กี่ร้อยกิโลเมตร ที่ใช้เวลาสร้างอันรวดเร็ว และสำคัญที่สุด ก็คือ ต้องสูญเสียชีวิตคนไปถึงหนึ่งแสนคน เจ็บป่วย และพิการ อีกหลายหมื่นคน เพราะความโหดร้ายทารุณ จนทางรถไฟสายนี้ ถูกเรียกว่า " ทางรถไฟสายมรณะ " ก่อนที่จะเป็นทางรถไฟสายมรณะ วันที่ 1 ธันวาคม พ. ศ.
ร. ว. ปราณเนาวศรี เนาวรัตน์ นายช่างผู้ช่วยกองแบบแผน ส่วนฝ่ายญี่ปุ่น มีร้อยตรี คาวาซากิ เป็นหัวหน้าคณะ เริ่มออกเดินทางสำรวจ ในวันที่ 20 เมษายน พ. 2485 ด้วยขบวนรถไฟจากหัวลำโพง เวลา 7. 40 น. ไปลงที่ สถานีบ้านโป่ง แล้วใช้รถยนต์ต่อไปจนถึงกาญจนบุรี จากนั้น ก็ทำการสำรวจ ไปจนถึงไทรโยค ต้นแม่น้ำแม่กลอง การสำรวจครั้งที่ 2 โดยคณะสำรวจชุดเดิม ตั้งแต่วันที่ 28 เมษายน พ. 2485 ครั้งนี้ได้เดินทางไปจนถึงชายแดนไทย - พม่า และต่อมาอีกหลายครั้ง ได้มีการนัดหมายพบกัน ระหว่างฝ่ายไทยกับทหารญี่ปุ่น ซึ่งสร้างทางรถไฟ ในเขนพม่า โดยเดินทางเข้ามาทางเมืองเมาะละแหม่ง ถึงสังขละ ซึ่งการเดินทาง ครั้งนี้ ญี่ปุ่นทางพม่ามีนายทหาร 5 นาย ใช้ช้าง 5 เชือก ควาญประจำช้างอีก 8 คน และมีคนนำทางเป็นคนไทย เมื่อการสำรวจเป็นที่เรียบร้อย ทางรถไฟสายมรณะ ก็เริ่มขึ้น ในเดือนตุลาคม พ. 2485 โดยญี่ปุ่นเป็นฝ่ายวางรางเหล็กไปตามแนวบนพูนดิน ที่ไทยสร้างจาก สถานีชุมทางหนองปลาดุก ถึงท่ามะขาม อำเภอเมือง กาญจนบุรี ระยะทาง 55 กิโลเมตร ส่วนสะพานข้ามแม่น้ำ สร้างทั้งสะพานไม้และสะพานเหล็กไปพร้อม ๆ กัน ทั้งรางและสะพานไม้ใช้เวลาสร้าง 4 เดือน สามารถให้รถไฟเดินทางเป็นครั้งแรก ในเดือนกุมภาพันธ์ พ.
2484 และส่งหน่วยรบขึ้นบก ตลอดแนวฝั่งทะเล ด้านตะวันออกของไทย การบุกรุกดินแดนแบบจู่โจม ทำให้เกิดการต่อสู้กัน อย่างนองเลือด ระหว่างหน่วยทหาร ตำรวจ และยุวชนทหารกับกองทัพทหารญี่ปุ่น ทุกจุดที่บุกขึ้นมา มีการปะทะกันอย่างรุนแรง โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ที่ปัตตานี สงขลา นครศรีธรรมราช และประจวบคีรีขันธ์ ทำให้บาดเจ็บล้มตายกันมากมายทั้งสองฝ่าย จนถึงเวลา 6. 50 น. ของวันที่ 8 ธันวาคม พ.
2484 และส่งหน่วยรบขึ้นบก ตลอดแนวฝั่งทะเล ด้านตะวันออกของไทย การบุกรุกดินแดนแบบจู่โจม ทำให้เกิดการต่อสู้กัน อย่างนองเลือด ระหว่างหน่วยทหาร ตำรวจ และยุวชนทหารกับกองทัพทหารญี่ปุ่น ทุกจุดที่บุกขึ้นมา มีการปะทะกันอย่างรุนแรง โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ที่ปัตตานี สงขลา นครศรีธรรมราช และประจวบคีรีขันธ์ ทำให้บาดเจ็บล้มตายกันมากมายทั้งสองฝ่าย จนถึงเวลา 6. 50 น. ของวันที่ 8 ธันวาคม พ.